Tái phát rò hậu môn sau khi phẫu thuật là tình trạng đáng lo ngại, có thể làm tăng nguy cơ xơ hóa, sẹo cục bộ, rối loạn khả năng đại tiện tự chủ và hẹp hậu môn.

Ảnh minh họa

1. Yếu tố làm tăng nguy cơ xảy ra tình trạng rò hậu môn tái phát

- Các yếu tố nguy cơ liên quan đến giải phẫu của đường rò và sự hiện diện của các bệnh lý đi kèm.

- Không kiểm tra, đánh giá kỹ lưỡng trước khi can thiệp phẫu thuật lỗ rò, chẳng hạn không phát hiện được lỗ mở bên trong, cấu trúc tổng thể của đường rò, không khám trực tràng bằng xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh.

- Các sai sót/ sơ hở trong phẫu thuật điều trị lỗ rò bao gồm: Lựa chọn thủ thuật không đúng, bác sĩ phẫu thuật thiếu kinh nghiệm và không loại bỏ toàn bộ đường cùng với các phân nhánh của lỗ rò.

- Chăm sóc hậu phẫu không đảm bảo trong giai đoạn sớm và muộn sau phẫu thuật.

2. Dấu hiệu nhận biết tái phát rò hậu môn sau mổ

Rò hậu môn tái phát có thể nhận biết thông qua các triệu chứng sau:

- Đau hậu môn dữ dội, đau nhói, đau nghiêm trọng hơn khi ngồi, đi đại tiện, ho…

- Dấu hiệu viêm mô tế bào cho thấy nhiễm trùng đang hoạt động dưới da như sưng đỏ bên trong hoặc xung quanh hậu môn.

- Dịch chảy ra xung quanh hậu môn, có thể lẫn dịch mủ, phân hoặc máu và có mùi khó chịu

- Các triệu chứng ít phổ biến hơn bao gồm: Sốt; Đau khi đi đại tiện; Đại tiện mất kiểm soát

3. Phòng tránh tái phát rò hậu môn sau mổ

- Đánh giá toàn diện trước phẫu thuật: Người bệnh cần được đánh giá toàn diện về sức khỏe tổng quát trước khi phẫu thuật, điều trị ổn định các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn như Crohn, tiêu đường… để làm giảm nguy cơ tái phát rò hậu môn.

- Chọn cơ sở y tế đúng chuyên khoa có bác sĩ phẫu thuật chuyên môn cao.

- Chăm sóc sau phẫu thuật theo đúng hướng dẫn: Các biện pháp bao gồm uống thuốc theo toa đúng giờ, vệ sinh vết mổ đều đặn, duy trì vết mổ luôn sạch sẽ và khô ráo, tái khám đúng hẹn. Quá trình chăm sóc đúng cách sẽ giúp ngăn ngừa nhiễm trùng, thúc đẩy quá trình phục hồi tổn thương và giảm tỷ lệ tái phát lỗ rò.

- Vệ sinh vết thương đúng cách: Vệ sinh vết thương đúng cách sau phẫu thuật là biện pháp quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình phục hồi vết thương sau phẫu thuật lỗ rò. Lời khuyên hữu ích là nên vệ sinh vị trí phẫu thuật thường xuyên bằng nước và sản phẩm vệ sinh chuyên dụng theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý dùng chất tẩy rửa mạnh, dễ gây kích ứng. Ngoài ra, người bệnh cũng cần vệ sinh tay sạch khuẩn trước khi tiến hành vệ sinh vết thương để tránh lây lan vi khuẩn.

- Xây dựng lối sống, dinh dưỡng lành mạnh: Lối sống, dinh dưỡng lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa lỗ rò tái phát sau phẫu thuật. Cụ thể, bệnh nhân nên duy trì chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung nhiều trái cây, rau, protein nạc vào thực đơn hàng ngày để hỗ trợ sức khỏe tổng thể và chức năng miễn dịch. Điều quan trọng là tránh hút thuốc và uống nhiều rượu để tăng hiệu quả phục hồi vết thương và giảm biến chứng.

- Duy trì vận động và tránh ngồi lâu: Ngồi lâu có thể làm tăng áp lực lên vị trí phẫu thuật lỗ rò và ảnh hưởng không tốt đến quá trình phục hồi vết thương. Các bác sĩ luôn khuyến nghị bệnh nhân vận động và tham gia các hoạt động thể chất nhẹ nhàng sau mổ như đi bộ, giãn cơ để thúc đẩy lưu lượng máu và tái tạo mô. Sử dụng ghế hoặc gối mềm khi ngồi cũng giúp giảm áp lực lên vùng phẫu thuật một cách đáng kể, từ đó giúp ngăn ngừa triệu chứng đau nhức và biến chứng.

- Uống đủ nước: Cơ thể được bổ sung đủ nước sẽ đẩy nhanh quá trình phục hồi vết thương nhờ trao đổi chất thuận lợi. Người bệnh lưu ý tránh dùng đồ uống chứa nhiều caffeine, cồn vì dễ dẫn đến mất nước, gây kích ứng vùng phẫu thuật.

- Tránh rặn khi đi đại tiện: Thói quen rặn khi đi đại tiện có thể gây áp lực lên vết mổ và làm tăng nguy cơ tái phát rò hậu môn sau phẫu thuật. Nếu bị táo bón, người bệnh có thể sử dụng thuốc làm mềm phân hoặc thuốc nhuận tràng theo khuyến nghị của bác sĩ, kết hợp uống nhiều nước, ăn nhiều chất xơ.

- Theo dõi các dấu hiệu tái phát rò hậu môn sớm: Sau khi phẫu thuật rò hậu môn, người bệnh nên theo dõi, phát hiện sớm các triệu chứng tái phát như đau dai dẳng, hậu môn tiết dịch, vị trí vết mổ sưng tấy. Điều này đặc biệt quan trọng, giúp can thiệp điều trị sớm, tránh tình trạng bệnh lý diễn tiến nghiêm trọng hơn.

- Tái khám định kỳ: Sau khi phẫu thuật rò hậu môn, người bệnh nên đi tái khám theo lịch chỉ định của bác sĩ để phát hiện, điều trị sớm các vấn đề bất thường, giúp ngăn ngừa biến chứng và giảm nguy cơ tái phát lỗ rò hậu môn.

CN. Vũ Văn Trình (t/h)