Bướu sợi tuyến vú là dạng u
lành tính, không đau, phổ biến ở tuyến vú. U có hình tròn, bề mặt trơn láng,
giới hạn rõ, mật độ chắc, có thể đa thùy và có thể di chuyển dễ dàng trong mô
vú, tăng kích thước chậm. Bướu sợi tuyến
vú thường không đau, đôi khi quá nhỏ để cảm nhận được. Bướu sợi tuyến vú là tổn
thương có giới hạn rõ so với mô vú lân cận. Chúng đặc trưng bởi sự tăng sinh tế
bào của mô đệm và các ống tuyến vú. Hầu hết bướu sợi tuyến vú là u lành tính không làm
tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bướu sợi
tuyến vú có thể ác tính (ung thư).
Ảnh minh họa
1. Nguyên nhân
gây bướu sợi tuyến vú
- Hiện nay chưa xác định
chính xác nguyên nhân bướu sợi tuyến vú, chúng có thể liên quan đến
hormone sinh sản nữ estrogen. Bướu sợi tuyến vú thường phát triển trong thời kỳ
mang thai và có xu hướng nhỏ lại sau thời kỳ mãn kinh.
- Bướu sợi tuyến vú phát sinh từ các tế bào mô đệm và biểu mô liên kết trong
vú. Những mô này chứa các thụ thể estrogen và progesterone (các protein ở trong
hoặc trên bề mặt tế bào gắn với một số chất nhất định có trong máu). Do vậy,
bướu sợi tuyến vú có xu hướng phát triển trong thời kỳ mang thai do sản xuất
quá nhiều hormone sinh sản nữ estrogen. Sự nhạy cảm với nội tiết tố khiến mô
liên kết ở vú tăng sinh quá mức.
- Gen trung gian phức hợp tiểu đơn vị 12 (MED12) có liên quan đến sinh lý
bệnh u xơ tuyến vú. Sự thay đổi của gen MED12 làm suy yếu việc điều hòa
tăng trưởng tế bào, một số tế bào phân chia mất kiểm soát có thể hình thành
khối u.
2. Triệu chứng
bướu sợi tuyến vú thường gặp
- Một số bướu sợi tuyến vú quá nhỏ không thể cảm nhận được nhưng một số có
thể lớn tới vài cm. Một người có thể có một hoặc nhiều bướu sợi tuyến vú ở một
hoặc cả hai vú. Khi sờ có thể cảm nhận bướu sợi tuyến vú giống như một viên bi,
chúng có hình tròn hoặc hình bầu dục, đường viền rõ ràng. Có thể di chuyển bướu
sợi tuyến vú dưới da. Một số bướu sợi tuyến vú chỉ được phát hiện bằng xét
nghiệm hình ảnh.
- Bướu sợi tuyến vú thường phát triển chậm, kích thước trung bình khoảng
2,5cm. Bướu sợi tuyến vú có thể lớn hơn theo thời gian. Khối u lớn có thể gây
đau khi chạm vào, có thể do u nằm cạnh dây thần kinh cảm giác trong vú. Một
số bướu vú sợi tuyến co lại theo thời gian. Hầu hết, u xơ ở tuổi
thanh thiếu niên co lại trong nhiều tháng đến vài năm và tự biến mất. Bướu sợi
tuyến vú có thể thay đổi hình dạng theo thời gian.
- Khi bướu sợi tuyến vú phát triển lớn sẽ có các triệu chứng rõ hơn như: thay
đổi hình dạng vú, nổi gân xanh, rạn da bất thường, nhân xơ vú xuất hiện có hiện
tượng sưng, đau, đau nhiều trong thời kỳ kinh nguyệt. Nhiều người chỉ sưng kèm
theo cảm giác nặng vú, nóng rát, khó thở… Phụ nữ đang cho con bú bị bướu sợi
tuyến vú gây tắc tia sữa, ứ đọng làm giảm chất lượng nguồn sữa.
3. Hướng điều trị và phòng bướu sợi tuyến
vú
- Thông thường, bướu sợi tuyến vú không cần điều trị. Tuy nhiên, trong một số
trường hợp bướu sợi tuyến vú phát triển nhanh cần phẫu thuật để loại bỏ.
- Biện pháp phòng ngừa: Hiện chưa xác định rõ nguyên nhân
gây bệnh bướu sợi tuyến vú do đó, không có biện pháp phòng ngừa bướu sợi
tuyến. Dựa trên các yếu tố ảnh hưởng bao gồm, nội tiết tố, sự tăng sản xuất
hormone estrogen để chọn cách phòng ngừa hợp lý. Khám và duy trì nội tiết tố ổn
định, hạn chế sử dụng hormon thay thế giúp giảm nguy cơ bướu sợi tuyến vú.
CN. Vũ Văn Trình (t/h)