Các tật của mắt là tình
trạng mắt của người bệnh biến đổi hình dạng gây ảnh hưởng tầm nhìn, không thể
tập trung chính xác vào vật thể đang nhìn hoặc thấy mờ. Hầu hết, các tật khúc
xạ đều tiến triển theo độ tuổi của người bệnh.
Ảnh minh họa
1. Các tật của mắt phổ biến
- Cận thị: Cận thị là tình trạng mắt nhìn được các vật ở
gần nhưng không thấy rõ các vật ở xa. Cận thị xảy ra khi hình dạng mắt thay
đổi, các tia sáng bị bẻ cong sai hướng, khiến hình ảnh tập trung ở phía trước
võng mạc chứ không tập trung vào võng mạc. Người bệnh cận thị thường sử dụng
thấu kính lõm có độ phù hợp để tập trung hình ảnh vào võng mạc.
- Viễn thị: Viễn thị là tình trạng nhìn rõ các vật ở xa
nhưng không thể thấy được các vật ở gần. Vì vậy, người bệnh thường nheo mắt để
nhìn rõ các vật ở gần. Viễn thị xảy ra khi các tia sáng từ vật thể ở gần tập
trung vào một điểm phía sau võng mạc. Người bệnh viễn thị được bác sĩ cho sử
dụng thấu kính hội tụ giúp hình thành hình ảnh trên võng mạc.
- Lão thị: Lão thị là tình trạng mất đi tính linh hoạt tự
nhiên của thủy tinh thể theo tuổi tác. Người bệnh lão thị không có khả năng tập
trung vào một phạm vi tầm nhìn. Lão thị thường bị nhầm lẫn với viễn thị nhưng
thực tế 2 bệnh này không giống nhau. Lão thị được điều trị bằng thấu kính điều
chỉnh. Lão thị xảy ra
khi các cơ thể mi yếu và thủy tinh thể giảm tính đàn hồi. Lão thị thường gặp ở
người trên 40 tuổi. Tình trạng này
có thể được khắc phục bằng cách sử dụng kính đeo mắt hoặc kính áp tròng với độ
phù hợp với người bệnh. Người bệnh có thể được khuyên phẫu thuật để phục hồi
thị lực rõ ràng hơn.
2. Nguyên nhân gây các tật khúc
xạ của mắt
Có 2 nguyên nhân chính gây ra các tật của mắt gồm di truyền và môi trường,
người có cả ba mẹ bị tật khúc xạ, con có thể có nguy cơ cao mắc bệnh về mắt.
Môi trường là nguyên nhân lớn gây các tật khúc xạ. Hiện nhiều người bệnh tật
khúc xạ ở mắt do thói quen sinh hoạt không hợp lý như: đọc sách báo trong điều
kiện thiếu ánh sáng, lạm dụng các thiết bị điện tử, ngồi sai tư thế,… Ngoài ra, tật khúc xạ của mắt do
thủy tinh thể bị lão hóa, mắt tổn thương hoặc chấn thương, vệ sinh mắt sai
cách, tiếp xúc trực tiếp với các nguồn ánh sáng mạnh (ánh nắng mặt trời, tia
lửa hàn,…), tuổi tác,…
3. Dấu hiệu cảnh
báo của các tật của mắt
- Người bệnh cận thị: Mờ mắt; Khó nhìn thấy
khi lái xe, đặc biệt vào ban đêm; Mỏi mắt gây đau đầu.
- Người bệnh viễn thị: Mờ mắt; Mỏi mắt dẫn
đến đau đầu; Thường nheo
mắt.
- Người bệnh lão thị: Mờ mắt do tuổi
tác; Đau đầu do mỏi
mắt.
4. Cách khắc phục các tật khúc xạ
của mắt
Để khắc phục các tật ở mắt, bác sĩ sẽ tư vấn một số hình thức sau:
- Kính áp tròng: đây là loại kính trong suốt nằm phía trên mắt. Hiện thị
trường có 2 loại kính áp tròng cứng và kính áp tròng mềm.
- Phẫu thuật mắt bằng laser: phương pháp này giúp thay đổi hình dạng của giác
mạc, ánh sáng khúc xạ lên võng mạc cũng biến đổi về đúng hướng lại. Phẫu thuật
mắt bằng laser với cận thị và viễn thị sẽ khác nhau. Khi cận thị, giác mạc được
làm mỏng hơn để giảm khả năng khúc xạ. Trong viễn thị, mắt được tăng cường độ
khúc xạ bằng cách thay đổi hình dạng của thấu kính.
- Phẫu thuật thay thấu kính: phẫu thuật này nhằm thay thế hoàn toàn thủy tinh
thể của mắt bằng thủy tinh thể nhân tạo chất liệu nhựa.
5. Phòng ngừa các
tật ở mắt
- Lối sống: Hãy giữ cơ thể khỏe mạnh để giảm nguy cơ
mắc các bệnh về mắt hoặc các vấn đề về thị lực như duy trì cân nặng,
ăn thực phẩm lành mạnh, tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày và ngừng hút thuốc.
- Dinh dưỡng: Cần ăn uống đa dạng thực phẩm để
đủ chất dinh dưỡng, như: cà rốt, khoai lang (vitamin A); trứng, cải bó xôi
(cung cấp zeaxanthin và lutein hỗ trợ bảo vệ võng mạc), sữa và các sản phẩm từ
sữa (cung cấp kẽm và vitamin A)…
- Bảo vệ mắt: Nên đeo kính râm ngay cả trong những ngày nhiều mây
để bảo vệ mắt khỏi tia UVA và UVB. Khi dùng máy tính và điện thoại sau mỗi 20
phút, bạn hãy cho mắt nghỉ ngơi và nhìn các vật ở xa trong 1 phút để giảm tình
trạng mỏi mắt.