Viêm gân tứ đầu đùi hay bệnh gân tứ đầu là tình trạng gân tứ đầu bị tổn thương do quá tải, thường là hậu quả của việc chịu tải lặp đi lặp lại trên hệ thống duỗi, có thể xảy ra ở cả vận động viên cũng như người không chơi thể thao.

Ảnh minh họa

1. Nguyên nhân gây ra bệnh gân tứ đầu đùi

- Nguyên nhân thường gặp nhất của bệnh viêm gân tứ đầu đùi là hoạt động quá mức lặp đi lặp lại, khiến gân không đủ thời gian hồi phục, có thể xảy ra trong các trường hợp điển hình như: Các hoạt động thể thao, lao động; chấn thương, nhảy bật, tiếp đất trên bề mặt cứng; tăng cường độ hoạt động thể chất một cách đột ngột; tập luyện sai tư thế.

- Các yếu tố nguy cơ:

+ Chơi các môn thể thao cần nhảy bật nhiều: bóng chuyền, bóng rổ…

+  Chạy trên bề mặt cứng.

+ Thường xuyên không khởi động trước khi tập luyện.

+ Không dành đủ thời gian phục hồi.

+ Liên tục thực hiện động tác squat hoặc quỳ gối

+ Tuổi tác: Quá trình lão hoá làm gân trở nên kém linh hoạt và mất nhiều thời gian phục hồi hơn.

+ Cân nặng: Béo phì làm gân phải chịu nhiều áp lực hơn.

+ Bệnh mạn tính, các rối loạn chuyển hóa như: lupus ban đỏ, tiểu đường… làm giảm tưới máu gân, yếu gân và tăng nguy cơ tổn thương.

+ Trục chi: Khi trục chi không thẳng, một chân sẽ phải chịu nhiều áp lực hơn. Sự mất cân bằng cơ cũng đưa đến tác động tương tự.

2. Triệu chứng thường gặp

- Viêm gân tứ đầu gây đau ở phía trước đầu gối, ngay trên xương bánh chè, cơn đau sẽ âm ỉ và có xu hướng tăng dần theo thời gian, khi ngồi quá lâu, ngồi xổm, chạy nhảy. Ngoài ra, còn các triệu chứng khác: Cứng khớp, đặc biệt là vào buổi sáng; sưng tấy; ấn đau; yếu cơ; khả năng di chuyển kém.

- Khi bệnh diễn tiến nặng có thể ảnh hưởng đến cả dáng đi, và giới hạn biên độ vận động gối, bệnh nhân thường không thể tì toàn bộ trọng lượng lên chân đau.

3. Hướng điều trị viêm gân cơ tứ đầu đùi

Sau khi xác định được mức độ nghiêm trọng của tổn thương, bác sĩ sẽ đưa ra một số chỉ định phổ biến:

- Điều trị không phẫu thuật:

+ Chủ yếu là điều trị bảo tồn, tạm ngưng hoặc điều chỉnh các hoạt động gây đau, phục hồi chức năng bằng các bài tập kháng lực có kiểm soát trong 6 – 12 tuần. Tập phục hồi chức năng cần kéo dài cho đến 6 -12 tháng ngay cả khi có sự cải thiện.

+ Chườm đá, băng gối, đai cố định bánh chè nitroglycerin tại chỗ là những điều trị hỗ trợ nếu tập luyện đơn thuần không hiệu quả. Bác sỹ có thể dùng một đợt kháng viêm đường uống hoặc tại chỗ.

- Phẫu thuật: Hầu hết các trường hợp viêm gân tứ đầu đùi đều điều trị thành công không cần phẫu thuật. Tuy nhiên, nếu đã người bệnh thực hiện một chương trình tập luyện được thiết kế tốt, phối hợp các các biện pháp hỗ trợ khác mà vẫn không có sự cải thiện triệu chứng cũng như chức năng sau 6 – 12 tháng thì bác sỹ sẽ chỉ định phẫu thuật.

4. Biện pháp phòng ngừa

Một số biện pháp hữu ích giúp phòng ngừa hiệu quả tình trạng viêm gân cơ tứ đầu đùi bao gồm:

- Luyện tập thể dục, thể thao đúng kỹ thuật để tránh chấn thương.

- Luôn khởi động kỹ trước khi luyện tập thể dục thể thao.

- Mang giày dép có kích thước vừa vặn, phù hợp với từng bộ môn để giúp hỗ trợ tốt cho bàn chân, mắt cá chân, tránh gây áp lực lên vùng đầu gối.