Mô hình xét nghiệm HIV online thông qua website "tuxetnghiem.vn" được triển khai tại Nam Định từ tháng 6/2022 với sự hỗ trợ từ Dự án Quỹ toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS. Mô hình đáp ứng được tính cấp thiết tại Nam Định khi những năm gần đây các ca nhiễm HIV mới gia tăng nhanh trong nhóm MSM – quần thể nguy cơ cao lây nhiễm HIV nhưng khó tiếp cận, và chưa sẵn sàng bộc lộ danh tính.

Ưu điểm của mô hình xét nghiệm HIV online

Tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại do không phải đến cơ sở y tế: khách hàng truy cập vào trang website "tuxetnghiem.vn"  hoàn thiện các bước đăng ký nhận test tự xét nghiệm sàng lọc HIV theo hướng dẫn khách hàng đợi 1-2 ngày là có thể nhận dc test ngay tại nhà hoặc bất kỳ địa chỉ nào mà khách hàng mong muốn;

Hoàn toàn miễn phí khi đăng ký nhận test: Việc đăng ký nhận test qua hệ thống website hoàn toàn là miễn phí;

Không sợ lộ thông tin: hệ thống website là trang thông tin điện tử do Cục phòng, chống HIV/AIDS chủ trì và quản lý, được cấp phép hoạt động và đảm bảo độ bí mật cao. Chỉ có những cán bộ quản lý chương trình được cấp phép mới được tiếp cận thông tin của khách hàng với mục đích phục vụ nhiệm vụ chuyên môn;

Xét nghiệm online cũng giúp tăng cơ hội phát hiện sớm và điều trị kịp thời HIV, điều này quan trọng để kiểm soát bệnh lý và cải thiện chất lượng sống của người bệnh. Mô hình xét nghiệm này có thể cung cấp thông tin và giáo dục về HIV/AIDS một cách chủ động. Nó cũng có thể khuyến khích người dân duy trì hành vi bảo vệ và tăng cảnh giác về nguy cơ nhiễm HIV.

Nhược điểm của mô hình xét nghiệm HIV online

Một trong những thách thức lớn của phương pháp tự xét nghiệm HIV online là nguy cơ khách hàng không thực hiện đúng các bước xét nghiệm do thiếu hướng dẫn hoặc hiểu biết chưa đầy đủ. Mặc dù các bộ dụng cụ thường đi kèm với hướng dẫn chi tiết, nhưng không phải ai cũng dễ dàng hiểu và làm theo các bước này. Điều này có thể dẫn đến kết quả không chính xác, làm giảm độ tin cậy của xét nghiệm.

Mặc dù các bộ dụng cụ xét nghiệm HIV tự thực hiện có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, chúng vẫn không thể đạt độ chính xác tuyệt đối như các xét nghiệm tại phòng thí nghiệm. Các yếu tố như lấy mẫu, thời điểm xét nghiệm và chất lượng bộ dụng cụ có thể ảnh hưởng đến kết quả. Đặc biệt, nếu xét nghiệm được thực hiện quá sớm sau khi tiếp xúc với HIV, kết quả có thể là âm tính giả do tải lượng virus chưa đủ cao để phát hiện.

Khi xét nghiệm tại cơ sở y tế, người xét nghiệm thường nhận được sự hỗ trợ tâm lý và tư vấn trước, sau khi xét nghiệm. Điều này rất quan trọng trong việc giúp họ hiểu kết quả và định hướng các bước tiếp theo. Với khách hàng tự xét nghiệm không được hỗ trợ tư vấn có thể dẫn đến căng thẳng và hoang mang nếu kết quả có phản ứng. Việc không có sự hỗ trợ tâm lý tức thì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc y tế tiếp theo.

Một vấn đề nữa có thể gặp phải khi khách hàng tự xét nghiệm tại nhà có thể không báo cáo kết quả hoặc không theo dõi các bước tiếp theo nếu kết quả có phản ứng. Việc không đến cơ sở y tế để xét nghiệm xác nhận và điều trị có thể giảm hiệu quả của việc phát hiện và quản lý HIV. Điều này đặc biệt quan trọng vì việc điều trị sớm có thể cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ lây nhiễm cho người khác.

Xét nghiệm HIV online là một bước tiến trong công tác phòng chống HIV/AIDS, mang lại nhiều hiệu quả đáng ghi nhận và đây chắc chắn là một công cụ quan trọng để giúp những người có nguy cơ cao có thể kiểm tra HIV một cách dễ dàng mà không cần phải trực tiếp đến các cơ sở y tế. Góp phần không nhỏ trong việc giúp người nhiễm HIV biết được tình trạng của mình, để từ đó người bệnh được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời và làm giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác, góp phần kiểm soát dịch HIV/AIDS bền vững vào năm 2030.

Nguyễn Thùy