Sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút sởi gây ra.
Biểu hiện của bệnh bao gồm: sốt, phát ban và viêm long đường hô hấp, xuất hiện
các hạt nhỏ màu trắng (Koplik) ở niêm mạc miệng. Bệnh sởi có thể gây ra nhiều
biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc
mắt, thậm chí có thể viêm não dễ dẫn đến tử vong, bệnh đặc biệt nghiêm trọng ở
trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng. Bệnh sởi rất dễ lây lan và thường gây thành dịch.
Trước đây hầu hết trẻ em đều mắc sởi. Tác nhân gây bệnh là vi rút sởi. Người là
ổ chứa duy nhất. Thời kỳ ủ bệnh kéo dài từ 7 – 18 ngày, trung bình 10 ngày. Thời
kỳ lây truyền từ 5 ngày trước cho tới 5 ngày sau phát ban. Bệnh chủ yếu lây qua
đường hô hấp do hít phải các dịch tiết mũi họng của bệnh nhân bắn ra được khuếch
tán trong không khí hoặc tiếp xúc trực tiếp với chất tiết đường mũi họng của bệnh
nhân. Bệnh sởi có tốc độ lây nhiễm rất cao, đặc biệt trong điều kiện sống khép
kín thì hầu hết những người chưa có miễn dịch đều có thể bị mắc bệnh; miễn dịch
có được sau mắc bệnh hoặc sau tiêm vắc xin bền vững; miễn dịch của mẹ truyền
cho con có thể bảo vệ trẻ trong vòng 6 đến 9 tháng sau khi ra đời. Sau đây
là các biện pháp phòng ngừa bệnh sởi.
![anh tin bai](https://storage-vnportal.vnpt.vn/ndh-ubnd/5894/tinbai/2024/thang07/5968541_Mesa-de-trabajo-1-scaled.jpg)
1. Tiêm vắc xin phòng bệnh
Tiêm vắc xin phòng sởi là biện pháp hiệu quả nhất (vắc xin dạng đơn hoặc
dạng phối hợp Sởi-Quai bị-Rubella hoặc Sởi-Rubella). Cần thực hiện tiêm phòng
đầy đủ hai mũi theo khuyến cáo của ngành y tế: mũi 1 lúc trẻ 9 tháng tuổi và
mũi 2 lúc trẻ 18 tháng tuổi.
2. Phòng bệnh cá nhân
+ Nâng cao sức
đề kháng của cơ thể bằng việc ăn uống đủ chất dinh dưỡng, bổ sung hợp lý các
vitamin và chất khoáng, đặc biệt là vitamin A.
+ Đảm bảo vệ
sinh cá nhân hàng ngày, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng
+ Thường xuyên
vệ sinh đường mũi, họng, mắt hàng ngày bằng các dung dịch sát khuẩn thông
thường đặc biệt là những người tiếp xúc gần với bệnh nhân (sống cùng nhà, người
chăm sóc bệnh nhân,…)
+ -Tránh tối đa
việc chùi tay lên mắt, mũi, miệng
+ Hạn chế tiếp
xúc với người mắc/nghi mắc bệnh. Khi phải tiếp xúc với người bệnh phải đeo khẩu
trang y tế và các trang bị phòng hộ cá nhân.
+ Không cho trẻ
em dùng chung vật dụng cá nhân, đồ chơi hoặc đồ vật dễ bị ô nhiễm chất tiết mũi
họng.
+ Thường xuyên
làm sạch đồ chơi, đồ vật bị nghi ngờ ô nhiễm dịch tiết mũi họng của bệnh nhân
bằng xà phòng, hoặc các chất tẩy rửa thông thường với nước sạch.
+ Lau sàn nhà,
nắm đấm cửa, lan can cầu thang, mặt bàn, ghế, khu vệ sinh chung hoặc bề mặt của
đồ vật nghi ngờ bị ô nhiễm dịch tiết mũi họng của bệnh nhân bằng xà phòng, hoặc
các chất tẩy rửa thông thường với nước sạch từ 1-2 lần/ngày.
3. Phòng bệnh cho cộng đồng
+ Mọi người
trong cộng đồng đều phải thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh cá nhân.
+ Hạn chế tập
trung đông người, hội họp, đặc biệt trong những phòng chật hẹp, thiếu không khí
trong khu vực ổ dịch
+ Không cho trẻ
đến những chỗ tập trung đông người khi không cần thiết. Không cho trẻ tiếp xúc
với trẻ ốm nói chung, đặc biệt không tiếp xúc với bệnh nhân sởi hoặc nghi mắc
sởi. Không cho trẻ đến nơi đang có dịch, nơi có nguy cơ lây nhiễm cao
+ Người dân
trong cộng đồng khi có biểu hiện mắc bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được khám,
điều trị và hướng dẫn cách ly y tế kịp thời.
+ Thường xuyên
mở cửa sổ, cửa chính để ánh nắng chiếu vào và đảm bảo thông khí thoáng cho nhà
ở, phòng học, nơi làm việc, phòng bệnh.
4. Phòng bệnh tại nhà trẻ,
trường học
+ Tuyên truyền
các biện pháp phòng chống sởi cho thày cô giáo và phụ huynh.
+ Đảm bảo dinh
dưỡng đầy đủ và hợp lý cho trẻ.
+ Đảm bảo lớp
học luôn thông thoáng, đầy đủ ánh sáng, vệ sinh lau chùi bàn ghế, đồ dung, đồ
chơi hàng ngày.
+ Khi phát hiện
học sinh có dấu hiệu mắc sởi, phải cho học sinh nghỉ học để đi khám bệnh và
điều trị đến khi khỏi bệnh.
5. Phòng ngừa lây nhiễm sởi tại cơ sở y tế
+ Thiết lập khu
vực riêng dành cho khám, điều trị bệnh sởi. Có biển cảnh báo và phân luồng khám
chữa bệnh; thực hiện khám sàng lọc, phân loại bệnh nhân, khử khuẩn buồng bệnh
và thường xuyên hướng dẫn người chăm sóc trẻ thực hiện các biện pháp phòng bệnh
để hạn chế lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Hướng dẫn và không để người nhà của
bệnh nhân sởi tiếp xúc với người nhà của bệnh nhân mắc các bệnh khác.
+ Cán bộ y tế
phải thực hiện việc rửa tay sau mỗi lần tiếp xúc với bệnh nhân sởi, mang phương
tiện phòng hộ thích hợp, khử tiệt khuẩn đúng dụng cụ.
+ Bệnh nhi mắc
bệnh sởi cần được nằm phòng riêng, không nằm chung với bệnh nhân mắc các bệnh
khác.
+ Phòng điều trị
bệnh nhân sởi phải có xử lý không khí tốt: phòng phải thoáng khí, mở cửa sổ để
đối lưu không khí, ở cách xa các phòng bệnh khác.
+ Tiêm vắc xin
dự phòng cho cán bộ y tế
CN. Vũ Văn Trình (t/h)