Hiện nay, HIV/AIDS vẫn đang là gánh nặng bệnh tật tại Việt Nam nói chung và Nam Định nói riêng. Trước đây, hình thái lây nhiễm HIV chủ yếu lây qua đường máu ở nhóm nghiện chích ma túy và lây qua quan hệ tình dục không an toàn ở nhóm phụ nữ bán dâm. Tuy nhiên những năm gần đây, lây truyền HIV qua đường quan hệ tình dục không an toàn ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) đang có xu hướng gia tăng.

Tại tỉnh Nam Định tính đến ngày 31/05/2024, lũy tích người nhiễm HIV trên địa bàn tỉnh là 5.982 người trong đó tử vong là 1.874 người, còn sống là 4.108 người, hiện đang quản lý tại địa phương là  2.261 người. Tính đến 6 tháng đầu năm 2024 toàn tỉnh phát hiện 15 trường hợp mắc mới trong đó nội tỉnh 12 trường hợp. Mặc dù tỉnh đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng chống HIV, nhưng số người mắc mới trong cộng đồng vẫn cao. Chính vì vậy để giúp các đối tượng có nguy cơ cao tiếp cận nhanh, kịp thời với các dịch vụ nhằm phát hiện, phòng ngừa lây nhiễm HIV và điều trị sớm cho người nhiễm HIV thông qua mô hình xét nghiệm HIV online là rất cần thiết và hiệu quả.

Mô hình xét nghiệm HIV online thông qua Webside trực tuyến “tuxetnghiem.vn” được triển khai tại tỉnh Nam Định từ tháng 6/2022 đến nay mô hình đã góp phần giúp người dân, nhất là đối tượng có nguy cơ cao tiếp cận nhanh hơn với các dịch vụ phòng ngừa HIV. Đồng thời, khuyến khích người có nguy cơ nhiễm HIV tự xét nghiệm phát hiện tình trạng bệnh. Mô hình cho thấy hiệu quả thiết thực, góp phần xóa bỏ rào cản trong tiếp cận dịch vụ xét nghiệm HIV, giảm nguy cơ lây truyền HIV trong cộng đồng. Trước đây, nếu muốn xét nghiệm phát hiện HIV, người dân phải đến cơ sở y tế hoặc đăng ký tại các nhóm cộng đồng mới thực hiện được. Nhưng hiện nay, với sự phát triển của công nghệ thông tin Chỉ cần điện thoại thông minh hay chiếc máy tính có kết nối mạng Internet là người dân có thể tự đánh giá nguy cơ nhiễm HIV và nhận test tự XN HIV một cách chính xác, tiện lợi, an toàn, tính bảo mật cao và hoàn toàn miễn phí.

Kít tự xét nghiệm HIV sử dụng dịch miệng (như OraQuick) đã được Tổ chức Y tế thế giới tiền thẩm định với độ nhạy là 99,1% và độ đặc hiệu là 100%. Kit tự xét nghiệm có hướng dẫn bằng hình ảnh kèm theo vì thế rất dễ sử dụng và cho phép bạn thực hiện ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào nếu bạn muốn tự xét nghiệm. Mọi người chỉ cần đăng nhập vào website: http://tuxetnghiem.vn và làm theo hướng dẫn là có thể nhận test tự xét nghiệm HIV bằng dịch miệng miễn phí. Bằng những thao tác đơn giản người dân sẽ tự xét nghiệm, tự đọc và báo cáo kết quả. Bộ xét nghiệm test kit được cung cấp cho khách hàng qua 2 hình thức: Dịch vụ vận chuyển (khách hàng trả phí vận chuyển ) và khách hàng tự đến lấy tại Khoa Phòng, chống HIV/AIDS – Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nam Định.

Theo số liệu báo cáo của Khoa Phòng, chống HIV/AIDS từ khi triển khai tháng 6/2022 đến nay toàn tỉnh đã thực hiện được 495 đơn hàng thành công và có 250 khách hàng đã gửi kết quả về hệ thống đạt tỷ lệ 50.5% . Sau khi nhận test khách hàng tự làm xét nghiệm HIV bằng dịch miệng theo hướng dẫn và gửi kết quả xét nghiệm về hệ thống. Nếu kết quả âm tính, người thực hiện có thể tiếp cận các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV như điều trị dự phòng trước phơi nhiễm PrEP, bao cao su, bơm kim tiêm. Nếu kết quả “có phản ứng” khách hàng sẽ được tư vấn làm xét nghiệm khẳng định. Nếu kết quả khẳng định dương tính, khách hàng sẽ được tư vấn, kết nối chuyển điều trị ARV. Tính đến nay đã có 10 khách hàng có kết quả phản ứng dương tính với HIV, trong đó có 10 khách hàng được xét nghiệm khẳng định có kết quả dương tính với HIV và đang được điều trị thuốc kháng virus HIV tại các phòng khám điều trị ngoại trú HIV trên địa bàn tỉnh. Trong số khách hàng có kết quả âm tính, 20 khách hàng được chuyển gửi sang dịch vụ điều trị PrEP.