Nhiễm ấu trùng sán lợn (hay còn gọi là sán dây) do ăn phải thức ăn hoặc nước, thịt lợn bị nhiễm trứng sán dây hoặc ấu trùng. Nếu bạn ăn phải một số trứng sán dây nhất định, chúng có thể di chuyển ra ngoài ruột của bạn và hình thành các nang ấu trùng trong các mô và cơ quan (nhiễm trùng xâm lấn). Tuy nhiên, nếu bạn ăn ấu trùng sán dây, chúng sẽ phát triển thành sán dây trưởng thành trong ruột của bạn (nhiễm trùng đường ruột). Thói quen ăn thịt sống hoặc các món ăn chưa nấu chín như nem chua, nem chạo,... làm tăng nguy cơ nhiễm sán lợn.
Ảnh minh họa
1. Nguyên nhân nhiễm sán lợn
- Vệ sinh kém: Rửa và tắm không thường xuyên làm tăng nguy cơ vô tình chuyển chất ô nhiễm vào miệng của bạn.
- Tiếp xúc với vật nuôi: Điều này đặc biệt có vấn đề ở những khu vực mà phân người và động vật không được xử lý đúng cách.
- Ăn thịt sống hoặc nấu chưa chín: Nấu ăn không đúng cách có thể không giết được trứng sán dây và ấu trùng có trong thịt lợn hoặc thịt bò bị ô nhiễm.
2. Triệu chứng nhiễm sán lợn
- Nhiễm sán dây ruột thường nhẹ, chỉ có một hoặc hai sán dây trưởng thành. Nhưng nhiễm trùng ấu trùng xâm lấn có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng.
Nhiều người bị nhiễm sán dây ruột không có triệu chứng. Nếu bạn có vấn đề từ nhiễm trùng, các triệu chứng của bạn sẽ phụ thuộc vào loại sán dây bạn có và vị trí của nó. Các triệu chứng nhiễm sán dây xâm lấn khác nhau tùy thuộc vào nơi ấu trùng di cư.
- Các dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm trùng đường ruột bao gồm: buồn nôn, ăn không ngon, đau bụng, tiêu chảy, chóng mặt, thèm muối, nhiễm trùng xâm lấn hoặc giảm cân, hấp thụ không được đầy đủ các chất dinh dưỡng từ thực phẩm.
- Nếu ấu trùng sán dây lợn đã di chuyển ra khỏi ruột của bạn và hình thành các u nang trong các mô khác. Chúng có thể gây tổn thương nội tạng và mô, dẫn đến: nhức đầu, hình thành khối u nang, phản ứng dị ứng với ấu trùng, các dấu hiệu và triệu chứng thần kinh, bao gồm co giật.
3. Biến chứng nguy hiểm khi mắc sán dây lợn
- Tắc nghẽn tiêu hóa: Nếu sán dây phát triển đủ lớn, chúng có thể chặn ruột thừa, dẫn đến nhiễm trùng (viêm ruột thừa); ống dẫn mật - mang mật từ gan và túi mật đến ruột của bạn; hoặc ống tụy mang chất lỏng tiêu hóa từ tuyến tụy đến ruột.
- Nhiễm ấu trùng sán dải heo theo hệ thần kinh trung ương được gọi là neurocysticercosis. Đây là biến chứng đặc biệt nguy hiểm của nhiễm sán dây lợn xâm lấn, có thể dẫn đến đau đầu và suy giảm thị lực, cũng như co giật, viêm màng não, tràn dịch não. Tử vong có thể xảy ra trong trường hợp nhiễm trùng nặng.
- Cơ quan chức năng bị gián đoạn: Khi ấu trùng di chuyển đến gan, phổi hoặc các cơ quan khác, hình thành u nang. Theo thời gian, các nang này phát triển, đôi khi đủ lớn để tập trung các bộ phận hoạt động của cơ quan hoặc làm giảm lượng máu cung cấp. U nang sán dây không may bị vỡ, giải phóng ra nhiều ấu trùng, có thể di chuyển đến các cơ quan khác và hình thành các u nang bổ sung.
- Một u nang vỡ hoặc rò rỉ có thể gây ra phản ứng giống như dị ứng với ngứa, nổi mề đay, sưng và khó thở. Trong trường hợp nặng, cần thiết phải thực hiện phẫu thuật hoặc ghép tạng.
5. Các biện pháp ngăn ngừa nhiễm sán lợn
- Rửa tay bằng xà phòng và nước trước khi ăn hoặc xử lý thực phẩm và sau khi đi vệ sinh.
- Hãy rửa sạch và nấu tất cả các loại trái cây và rau củ bằng nước an toàn trước khi ăn. Nếu nước không đảm bảo an toàn, hãy nhớ đun sôi ít nhất một phút và sau đó để nguội trước khi sử dụng.
- Loại bỏ vật nuôi tiếp xúc với trứng sán dây bằng cách xử lý đúng cách phân của động vật và người.
- Nấu kỹ thịt ở nhiệt độ ít nhất (630C) để tiêu diệt trứng sán dây hoặc ấu trùng.
- Làm đông lạnh thịt trong vòng bảy đến 10 ngày và cá trong ít nhất 24 giờ trong tủ đông để tiêu diệt trứng sán dây và ấu trùng.
- Tránh ăn thịt lợn sống, chưa nấu chín, thịt bò và cá.
- Nếu có triệu chứng nghi ngờ nhiễm sán lợn cần đến ngay cơ sở y tế để khám và điều trị.
CN. Vũ Văn Trình (t/h)