1. Tắc ruột là gì?

Tắc ruột là thuật ngữ y khoa nói đến tình trạng tắc nghẽn một phần hay toàn bộ ruột gây cản khí, chất lỏng, chất rắn từ trên di chuyển xuống bên dưới. Tắc ruột là bệnh khá phổ biến, có thể ảnh hưởng đến nhiều lứa tuổi, đối tượng, đặc biệt là những người lớn tuổi. Tắc ruột nếu không sớm điều trị, có thể gây thủng ruột, hoại tử ruột, viêm phúc mạc, thậm chí là tử vong.

Ảnh minh họa

2. Nguyên nhân gây tắc ruột?

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới hội chứng này, nhưng chủ yếu được chia thành 2 nhóm chính: tắc ruột cơ năng và tắc ruột cơ học.

Tắc ruột cơ năng:

– Viêm màng bụng do thủng dạ dày, viêm ruột thừa…

– Tổn thương tuỷ sống, máu tụ sau màng bụng cơn đau quặn thận

– Sau mổ, đặc biệt là ở những bệnh nhân được gây mê toàn thân cũng gặp liệt ruột.

– Ngoài ra, tắc ruột cơ năng còn gặp trong những trường hợp rối loạn điện giải (giảm Calci máu, giảm Natri máu)….

Tắc ruột cơ học: Do 3 nguyên nhân chủ yếu sau:

– Tắc nghẽn từ trong thành ruột: Dị vật, bã thức ăn, búi giun, sỏi mật rơi xuống đường ruột.

– Tắc nghẽn từ thành ruột: Thường là do các khối u lành hoặc ác tính, trong đó ác tính chiếm tỉ lệ cao, đặc biệt ở ruột già, đại tràng; bệnh nhân bị viêm ruột lâu ngày gây xơ, teo ở đoạn ruột nào đó.

– Từ bên ngoài chèn vào: U ổ bụng chèn ép, u nang buồng trứng, xoắn ruột, dây chằng bẩm sinh hay sau mổ, do thoát vị thành bụng nghẹt, thoát vị bên trong….

3. Triệu chứng?

Đau bụng: Đau là triệu chứng đầu tiên nhận biết chứng tắc ruột. Cơn đau thường xuất hiện đột ngột, đau dữ dội trong vòng 2- 3 phút, sau đó giảm dần rồi lại tái xuất hiện. Ban đầu, cơn đau chỉ khu trú quanh bụng, sau lan tỏa đều toàn bụng.

Nôn: Không phải bệnh nhân bị tắc ruột nào cũng xuất hiện triệu chứng nôn. Nôn thường đi kèm với cơn đau bụng. Ban đầu, người bệnh nôn thức ăn. Về sau, người bệnh nôn dịch tiêu hóa, dịch mật.

Bí trung, đại tiện: Đây là dấu hiệu cảnh báo ruột ngưng trệ, chứng tắc ruột đã trở nên nghiêm trọng. So với các triệu chứng vừa liệt kê bên trên, bí trung đại tiện xảy ra muộn hơn vì trong những giờ đầu, ruột còn phải co bóp để đẩy hơi và phân ở đoạn bị tắc ra, đến khi hết hẳn hơi, các chất trên chỗ tắc không xuống được nữa, người bệnh mới bí trung tiện, đại tiện.

Bụng căng trướng: Ở những người gầy, thành bụng mỏng có thể thấy quai ruột nổi lên trên thành bụng. Chiếu ánh sáng lên bề mặt bụng, có thể nhìn thấy được sóng nhu động nổi cộm và di chuyển chậm chạp như rắn bò. Y học gọi hiện tượng trên là “hiện tượng rắn bò”.

Triệu chứng toàn thân: Mới đầu, toàn thân người bệnh vẫn ở trong trạng thái bình thường. Tuy nhiên, khi tắc ruột chuyển sang giai đoạn nặng, người bệnh sẽ xuất hiện một số biểu hiện nhiễm trùng, nhiễm độc, nếu để lâu ruột có thể bị hoại tử gây viêm màng bụng, có thể dẫn tới tử vong.

Duy Tiến (t/h)