Thực tế cho thấy, nhiều gia đình có người mắc COVID-19 đã thực hiện phương pháp xông hơi. Tuy nhiên theo khuyến cáo của Bộ Y tế và của các bác sĩ Y học cổ truyền, người dân cần biết cách xông hơi, đồng thời không phải trường hợp nào cũng có thể áp dụng biện pháp này. Ai nên xông? Xông khi nào? Xông như thế nào? … là những câu hỏi mà nhiều người đặt ra.
Ảnh minh họa
Xông hơi theo quan điểm của Y học cổ truyền
Xông hơi là một biện pháp sử dụng nhiệt kết hợp với dược liệu thúc đẩy tăng tiết mồ hôi qua các lỗ chân lông, có tác dụng đẩy các nguyên nhân gây bệnh ra khỏi cơ thể, làm hạ thân nhiệt, giảm đau… Tuy nhiên không phải lúc nào cũng có thể áp dụng phương pháp này. Mùa đông khí hậu lạnh có thể áp dụng xông hơi. Ngược lại, mùa hè khí hậu nóng không thích hợp với xông hơi. Mùa hè thời tiết nóng bức, mồ hôi ra nhiều, nếu xông hơi sẽ càng làm cho cơ thể ra nhiều mồ hôi hơn, dẫn đến mất nước, thậm chí gây rối loạn điện giải rất nguy hiểm cho sức khỏe.
Theo Đông y, xông hơi là biện pháp chữa bệnh được áp dụng trong trường hợp ngoại cảm phong hàn, người bệnh bị nhiễm tà khí độc, tà khí còn đang ở ngoài (da), khi dùng hơi nóng và nhiệt làm vã mồ hôi, đuổi tà khí độc ra khỏi cơ thể theo đường mồ hôi.
Còn bệnh COVID-19 là ôn bệnh, cơ chế gây bệnh hoàn toàn khác với cơ chế gây bệnh do ngoại cảm phong hàn. Bệnh COVID-19 do SARS-CoV-2 gây ra, virus qua niêm mạc đường hô hấp vào cơ thể nên không thể dùng phương pháp hãn (xông) để diệt virus được.
Bệnh nhân COVID-19 thường có sốt. Theo Y học cổ truyền, những trường hợp sốt không ra mồ hôi thì tuyệt đối không được xông, sẽ làm bệnh nặng lên. Trường hợp sốt có mồ hôi thì có thể xông được.
Nhưng bản thân bệnh nhân rất khó xác định được mình sốt có ra mồ hôi hay không nên việc áp dụng liệu pháp xông hơi phải hết sức thận trọng. Không nên xông khi đang bị sốt. Tốt nhất, người bệnh COVID-19 chỉ nên xông phòng, xông mũi họng, tránh xông toàn thân.
Còn sau khi khỏi bệnh và âm tính với SARS-CoV-2, người bệnh lại rất nên xông. Lúc này xông đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, giúp người bệnh nhanh phục hồi, tà khí độc được đẩy ra nhờ xông.
Những người khỏe mạnh, người nhà bệnh nhân COVID-19 rất nên xông hơi toàn thân, xông phòng, xông mũi họng để hạn chế và ngăn ngừa sự phát triển của SARS-CoV-2, đồng thời sát khuẩn vùng mũi họng, phòng ngừa nhiều bệnh lý do virus gây ra, không chỉ SARS-CoV-2.
Cách xông phòng, xông mũi họng bằng thảo dược
Bệnh nhân COVID-19, người khỏe mạnh có thể xông phòng, xông mũi họng bằng các loại thảo dược như sau:
1. Xông phòng ở, nơi làm việc:
* Phương pháp 1
- Nguyên liệu: Hoắc hương, sả, chanh, bạc hà, húng quế, gừng, tỏi, lá bưởi, kinh giới, tía tô, tràm gió…
- Liều dùng, cách dùng: Có thể dùng một loại dược liệu hoặc phối hợp nhiều loại dược liệu, mỗi loại 200g - 400g, tùy theo diện tích phòng.
Cho dược liệu vào nồi, đổ nước ngập dược liệu, đậy nắp nồi, đun sôi lăn tăn, mở nắp để hơi nước bão hòa tinh dầu khuyếch tán ra không gian phòng, tiếp tục đun sôi nhỏ thêm 30 phút, đóng cửa phòng khoảng 20 phút.
Ngày làm hai lần, sáng và chiều.
* Phương pháp 2
- Nguyên liệu: Sử dụng tinh dầu hoắc hương, sả, chanh, bạc hà, hương nhu, bưởi, tràm, quế... được cơ quan có thẩm quyền cấp phép lưu hành.
- Liều dùng, cách dùng: Tùy theo diện tích phòng (10 - 40m2) lấy lượng tinh dầu phù hợp (2 - 4ml), hòa tan tinh dầu trong ethanol 75%, lắc đều, cho vào bình xịt phun sương, xịt quanh phòng, đóng cửa phòng khoảng 20 phút, ngày xịt 2 đến 3 lần.
Lưu ý:
- Không được xông trực tiếp vào người.
- Không xông tinh dầu trong phòng ngủ có trẻ em dưới 30 tháng tuổi, trẻ em có tiền sử co giật do sốt cao, động kinh, người có dị ứng với tinh dầu.
Ngoài ra, có thể đốt bồ kết, khói bồ kết cũng có tác dụng diệt vi khuẩn, virus trong không khí. Cách làm cho vài quả bồ kết vào một cái bát bằng sứ, đốt lên cho hơi bồ kết tỏa ra khắp phòng, xua đuổi vi khuẩn, virus và làm sạch không khí trong phòng.
Chú ý cần thông gió hàng ngày để tránh không khí bẩn, ô nhiễm, chứa nhiều vi khuẩn, virus tù đọng trong phòng ở, nơi làm việc.
Ảnh minh họa
2. Xông tại chỗ vùng mũi họng:
*Xông với tỏi
- Lấy 1 củ tỏi lột sạch vỏ đâm nhuyễn (chỉ đập nát, đâm, giã nhuyễn, không dùng cách khác như băm hoặc xay). Sau đó để yên 05 phút cho chất alisil được tạo ra đầy đủ trong tỏi.
-Dùng 1 lít nước sôi đổ vào và xông. 1 củ tỏi to thì dùng 1 lít nước sôi, nếu đông người có thể dùng 2-3 củ tỏi, gừng sống, sả cho vào đun, trùm khăn xông mặt mũi họng.
-Hít thật mạnh bằng mũi và miệng cho hỗn hợp hơi nước và alisil vào phổi. Chất alisil này có tác dụng diệt virus rất mạnh, làm tan các cục máu đông.
*Xông với các nguyên liệu khác
Sử dụng sả, chanh, lá bạc hà, lá bưởi hoặc hoắc hương, mỗi loại cần chuẩn bị khoảng 200 - 300g… Trong một số trường hợp, bạn có thể kết hợp dùng tinh dầu làm từ những nguyên liệu kể trên để xông hơi, hiệu quả đem lại là tương đương nhau. Nếu lựa chọn xông tinh dầu, lượng tinh dầu được khuyên dùng là từ 2 - 4ml.
Chúng ta chỉ nên xông 10-15 phút, sau đó lau khô mặt, tránh ra gió. Duy trì tối đa 2 lần/ngày. Nếu để phòng lây nhiễm thì chỉ xông 1 lần vào buổi chiều. Trong lúc xông, nếu cảm thấy khó chịu, hô hấp bị ảnh hưởng, mọi người không cần phải cố, thay vào đó nên dừng xông ngay lập tức.
Phương pháp này kích hoạt hệ miễn dịch của cơ thể sản xuất tế bào T của hệ miễn dịch. Đây cũng là phương pháp dùng để điều trị cảm cúm và các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp.
Lan Uyển (t/h)