Thống kê cho thấy trong số các nguyên nhân gây bỏng thì bỏng nước sôi và bỏng lửa là phổ biến nhất. Việc sơ cứu khi bị bỏng sai cách có thể khiến vết thương ăn sâu thêm, bị bội nhiễm và kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm.
Ảnh minh họa
1. Các bước sơ cứu bỏng lửa, bỏng nước sôi
Bất kể nguyên nhân gây bỏng là do lửa hay nước sôi, sơ cứu khi bị bỏng việc đầu tiên cần làm là phải loại bỏ nguyên nhân, đưa người bị nạn tránh xa khỏi khu vực xảy ra tai nạn.
Riêng với sơ cứu khi bị bỏng lửa, bước đầu nên sử dụng cát, nước hoặc áo khoác, áo choàng, chăn hay mảnh vải lớn... đập dập lửa đang cháy. Cởi bỏ hoặc nhanh nhất là xé ngay phần trên người áo quần còn hiện tượng âm ỉ cháy. Nếu quần áo không cháy, nhanh chóng choàng mảnh vải lớn, chăn, áo choàng chất liệu vải thô... lên người để tránh da thịt bị tiếp xúc lửa.
Sau đó tiếp tục sơ cứu cho cả 2 trường hợp theo các bước sau:
- Nhanh chóng đưa vùng da bị bỏng ngâm vào nước nguội sạch để vệ sinh vết thương tránh nhiễm khuẩn, sau đó xả nhẹ nước mát trong vòng ít nhất 15 phút. Việc này giúp vết thương được dịu đi, tránh đau rát, sưng tấy, vết bỏng cũng sẽ không bị ăn sâu tiếp nữa. Chỉ nên dùng nước mát chứ không nên chườm bằng đá hoặc nước đá, do tiếp xúc trực tiếp bằng đá lạnh có thể khiến vết thương trở nên tệ hơn.
- Sử dụng gạc sạch, vô khuẩn hoặc miếng vải nhỏ sạch để băng vùng da bị bỏng, tránh tiếp xúc bụi bẩn lên vết bỏng.
- Trường hợp bỏng nhẹ và diện tích bỏng nhỏ, bạn vẫn có thể tự chăm sóc, điều trị tại nhà. Vùng da bị bỏng có khả năng tự liền, còn trường hợp vết bỏng có diện tích lớn, bỏng nặng hơn, nên sơ cứu cơ bản ban đầu rồi nhanh chóng chuyển người bị bỏng tới cơ sở, trung tâm y tế nơi gần nhất kịp thời điều trị.
2. Lưu ý khi xử lý vết bỏng
- Không bôi kem đánh răng, hay kem trị bỏng, mỡ trăn... lên vết bỏng, hành động đó có thể làm vết thương trở nên tệ hơn, có khả năng viêm nhiễm nhiều hơn.
- Chỉ nên dùng nước mát chứ không nên chườm bằng đá hoặc nước đá lên vết thương, tiếp xúc trực tiếp bằng đá lạnh có thể khiến vết thương trở nên tệ hơn, vì đột ngột gặp lạnh sẽ khiến biểu bì da co rút lại, vết bỏng sẽ càng lâu khỏi và dễ viêm loét.
- Trường hợp vùng da bỏng có diện tích lớn thì không nên cởi quần áo, sự va quệt vào vết thương có thể làm nhiễm trùng hay đau rát, nên sử dụng kéo nhanh chóng cắt lớp quần áo dính vào vết thương ra.
- Cẩn thận tháo bỏ tư trang, mọi vật cứng xung quanh vùng bị bỏng như vòng, quần, áo, giày hay dép,... để tránh sưng nề vết thương.
- Tuyệt đối vết bỏng phải được giữ vệ sinh, không bôi kem đánh răng hay bất cứ loại thuốc bôi nào trực tiếp lên, có thể sẽ gây nhiễm trùng. Tiến hành sơ cứu ban đầu sai cách cách có thể làm tình trạng vết bỏng bị nặng thêm, khó khăn hơn trong việc điều trị.
- Trường hợp nguy hiểm xảy ra khiến trẻ bị bỏng, con luống cuống và hoảng loạn không thể tự xử lý, lúc bấy giờ cha mẹ, người thân cần giữ bình tĩnh và nhanh chóng tiến hành sơ cứu cho con, giữ yên con và tránh để con sốc sẽ khiến tình trạng bỏng tệ hơn.
3. Cách phòng tránh bỏng lửa, nước sôi
- Để những thứ gây bỏng như nước sôi, phích nước, bao diêm bật lửa … ở xa tầm với của trẻ và ở nơi gọn gàng tránh để giữa đường đi khiến người khác va phải.
- Bố trí bếp và nơi đun nấu gon gàng, sạch sẽ, tránh xa tầm với của trẻ.
- Không nên ăn thức ăn nóng khi đang bế trẻ, chơi đùa với trẻ.
- Khi đun nấu cần để các cán xoong chảo quay vào trong tránh việc vô tình không để ý mà va phải gây bỏng…
CN. Vũ Văn Trình (t/h)