Nhiều bố mẹ nghĩ rằng trẻ sơ sinh
chưa mọc răng, cũng như chưa ăn thực phẩm gì nên chưa cần vệ sinh miệng. Tuy nhiên,
cũng giống như người lớn, bề mặt lưỡi và khoang miệng của
trẻ có rất nhiều vi sinh vật gây mùi hôi, nếu trẻ không được vệ sinh miệng sạch
sẽ không loại bỏ
được vi khuẩn dễ dấn đến viêm nhiễm và trẻ sẽ không thể cảm
nhận hương vị sữa và món ăn tốt nhất, từ đó dẫn đến chán ăn hay bỏ bú. Sau đây là
hướng dẫn cách vệ sinh miệng cho trẻ sơ sinh.
Ảnh minh họa
1. Vệ sinh miệng hàng ngày
Sau khi trẻ ăn sữa xong, bố mẹ có thể thấy trong miệng trẻ xuất hiện các
chấm trắng nhỏ trên mặt lưỡi dễ bong và trôi đi khi trẻ nuốt nước bọt, uống
sữa, hoặc khi vệ sinh miệng. Đây là hiện tượng thường gặp khi bố mẹ nuôi trẻ bằng sữa công thức hoặc do
trẻ có thói quen ngậm sữa khi ngủ. Để loại bỏ cặn sữa này, bố mẹ thực hiện như
sau:
- Chuẩn bị: Khăn nhỏ mỏng
hoặc miếng gạc mềm; Dung dịch NaCl 0,9% hoặc nước đun sôi để nguội.
- Các bước vệ sinh
+ Bố mẹ rửa tay thật sạch bằng xà phòng tiệt trùng, sau đó lau khô.
+ Bế trẻ trên tay hoặc đặt trẻ nằm trên giường.
+ Quấn khăn mỏng hoặc gạc quanh ngón trỏ rồi nhúng vào dung dịch NaCl 0,9%
hoặc nước đun sôi để nguội được chuẩn bị.
+ Nhẹ nhàng mở miệng trẻ rồi lau vòm miệng, massage nướu rồi chà lưỡi theo
chuyển động tròn hoặc đưa ngón trỏ vào gốc lưỡi kéo ra ngoài để loại bỏ hết cặn
sữa.
- Lưu ý, bố mẹ không nên đưa ngón tay vào quá sâu trong miệng trẻ bởi có thể
khiến trẻ nôn trớ. Không nên vệ sinh miệng ngay sau khi trẻ vừa ăn xong. Nên
thực hiện vệ sinh ít nhất 1 lần mỗi ngày cho trẻ.
2. Vệ sinh miệng khi trẻ bị tưa
miệng
Tưa miệng là những mảng màu trắng (vàng kem hoặc xám) bám ở niêm mạc miệng
và mặt trên lưỡi của trẻ. Những mảng bám này thường phát triển nhanh và bám sâu
vào niêm mạc lưỡi, họng khó vệ sinh hết, việc cố gắng đánh bay mảng bám có thể
gây đau đớn và chảy máu. Không vệ sinh có thể gây cho trẻ bú kém,
biếng ăn và quấy khóc do đau rát. Nếu nặng hơn, trẻ có thể xuất hiện các dấu
hiệu ho, tiêu chảy hoặc viêm phế quản phổi. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình
trạng tưa miệng ở trẻ, trong đó phải kể đến nấm Candida albicans bình thường
sống ký sinh trong khoang miệng trẻ bỗng gặp điều kiện thuận lợi phát triển
nhanh và gây hại. Bố mẹ cần thực hiện đúng cách vệ sinh miệng cho trẻ sơ sinh khi bị tưa
miệng, đảm bảo vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ cho trẻ ăn sữa, nếu trẻ bú mẹ cần vệ
sinh vú mẹ cả trước và sau khi cho trẻ bú bằng khăn ấm. Sau đây là các bước vệ sinh miệng cho trẻ
bị tưa miệng
- Bố mẹ cần rửa
tay sạch sẽ bằng xà phòng tiệt trùng.
- Bế trẻ trên
tay hoặc đặt trẻ nằm trên giường.
- Bước 1: Vệ sinh miệng bằng nước sôi để nguội. Quấn khăn mỏng hoặc gạc quanh
ngón trỏ rồi nhúng vào nước đun sôi để nguội được chuẩn bị. Nhẹ nhàng mở miệng
trẻ rồi lau vòm miệng, massage nướu rồi chà lưỡi theo chuyển động tròn hoặc đưa
ngón trỏ vào gốc lưỡi kéo ra ngoài để loại bỏ hết cặn sữa.
- Bước 2: Vệ sinh miệng bằng dung dịch thuốc kháng nấm. Sử dụng một
miếng gạc hoặc khăn nhỏ mỏng quấn quanh đầu ngón trỏ nhúng vào dung dịch kháng
nấm Nhẹ nhàng mở miệng trẻ, đưa ngón trỏ vào mặt trên lưỡi của trẻ rồi lau từ
trong ra ngoài. Thực hiện tiếp lần 2 nếu thấy còn mảng bám trắng. Thay mới khăn
hoặc gạc sau mỗi lần thực hiện. Chú ý khi vệ sinh không được để các mảng tưa
rơi vào miệng trẻ. Không cố gắng chà, lấy hết mảng bám trong 1 lần lau. Bố mẹ nên làm sạch mảng tưa bằng
dung dịch kháng nấm 4-6 giờ/ lần mỗi ngày đến khi các nốt tưa hết hẳn. Tiếp tục
đánh tưa thêm 2 ngày theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Tương tự như cách vệ sinh miệng cho trẻ sơ sinh hàng ngày, bố mẹ không nên
đưa ngón trỏ vào sâu trong họng trẻ bởi có thể gây nôn trớ. Nên thực hiện đánh
tưa miệng cho trẻ sau cữ ăn 30 phút.